ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΑΧΕΣ - β) Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΑΝΑΣ

Ὁ ᾽Αθανάσιος Διάκος. ᾽Εγεννήθη εἰς τὴν Μουσουνίτσαν τὸ 1788. Φιλόθρησκος, ὀνειροπόλος, μοναστικὸς ἔγινε κληρικὸς (διάκος). Ὁ ἀὴρ τῶν ὀρέων ὅμως τὸν ἔθελγεν περισσότερον. ᾽Επέταξε τὰ ράσα καὶ κατέφυγεν εἰς τὸ σῶμα τοῦ Σκαλτσᾶ. Ῥιψοκίνδυνος καὶ ἐφευρετικὸς κατὰ τὰς ἐπιθέσεις, ὡραῖος καὶ μὲ παράστημα ἐπιβλητικόν, διεκρίθη συντόμως μεταξὺ τῶν συντρόφων του. ῾Ο Ἀλῆ Πασᾶς τὸν ἐδέχθη καὶ τὸν κατέταξεν εἰς τὸ σῶμα τῶν ἐκλεκτῶν σωματοφυλάκων του. ῏Ητο μία πραγματικὴ σχολὴ δι’ ὅλους τοὺς ὁπλαρχηγοὺς ὁ στρατὸς τοῦ Ἀλῆ. Κατόπιν τὸν προσέλαβεν ὁ Ἀνδροῦτσος, ὅστις ἦτο ἀρματολὸς εἰς τὴν Λεβάδειαν. ῞Οταν ἔφυγεν ὁ Ἀνδροῦτσος, ἀνέλαβε τὸ ἀρματολίκι ὁ Διάκος. Μὲ τὴν κὴρυξιν τῆς ᾽Επαναστάσεως ὁ ἐπίσκοπος Σαλώνων ῾Ησαΐας εὐλόγησε τὰ ἐπαναστατικὰ ὅπλα καὶ ὥρκισε τοὺς ὁπλαρχηγούς. ῾Ο Διάκος κατέλαβε τότε τὴν Λεβάδειαν.

2. Ἡ μάχη τῆς Ἀλαμάνας. ῾Ο Κουρσὶτ διέταξε τοὺς στρατηγούς του Κιοσὲ Μεχμὲτ καὶ Ὀμέρ Βρυώνην νὰ καταπνίξουν τὴν ἐπανάστασιν. ῾Ο Πανουργιᾶς, ὁ Δυοβουνιώτης καὶ ὁ Διάκος ἐφρόντισαν νὰ καταλάβουν τὰς διαβάσεις. ᾽Εκεῖ τὸ ἀτομικὸν θάρρος, ἡ ὁρμὴ καὶ ἡ γνῶσις τοῦ τόπου θὰ ἐξεμηδένιζον τὴν ἀριθμητικὴν ὑπεροχὴν τοῦ ἐχθροῦ.

      Ὁ Πανουργιᾶς κατέλαβε τήν Χαλκωμάταν, ὁ Δυοβουνιώτης τὴν γέφυραν τοῦ Γοργοποτάμου καὶ ὁ Διάκος τὴν γέφυραν τῆς ᾽Αλαμάνας. Μὲ τὴν ἐμφάνισιν τῆς τεραστίας στρατιᾶς τῶν Κιοσὲ Μεχμὲτ καὶ Ὀμέρ Βρυώνη, οἱ δύο πρῶτοι διεσκορπίσθησαν μὲ μεγάλας ἀπωλείας. Οὕτως ὁλόκληρος ὁ στρατὸς ἐκεῖνος ἐστράφη κατὰ τοῦ Διάκου. Μὲ τοὺς πρώτους πυροβολισμοὺς καὶ τὴν πρώτην ἔφοδον τοῦ τουρκικοῦ ἱππικοῦ διεπιστώθη ἡ συντριπτικὴ ὑπεροχὴ τοῦ ἐχθροῦ. Οἱ φίλοι του συνεβούλευσαν τὸν Διάκον νὰ φύγῃ καὶ νὰ μὴ θυσιάσῃ τὴν ζωὴν του, τὴν τόσον πολύτιμον διὰ τὸν ᾽Ἀγῶνα. Ἀλλ’ αἱ σκιαὶ τῶν Τριακοσίων τοῦ Λεωνίδου δὲν τοῦ τὸ ἐπιτρέπουν. Ἔμεινε διὰ νὰ θυσιασθῇ.

      Οἱ Τοῦρκοι ὁλονέν πλησιάζουν καὶ σπείρουν τὸν θάνατον. Εἶναι ἀναρίθμητοι. Καὶ ὅμως κατὰ τοῦ χειμάρρου ἀνθίσταται ἡ σταγών. ῾Ο εἷς μετὰ τὸν ἄλλον πίπτουν οἱ ἥρωες. Περὶ τὸν ἀτρόμητον δὲν μένουν παρὰ 48 μόνον παλληκάρια. Οἱ ἄλλοι δὲν ὑπάρχουν πλέον.

     Βοὴ τρικυμίας σείει τὴν Ἀλαμάναν. Μετ’ ὁλίγον οὐδεὶς ἐκ τῶν 48 ἀνδρείων ὑπῆρχεν. Μόνον τὰ στὴθη τοῦ Διάκου δὲν εὗρον αἱ σφαῖραι. Μέσα εἰς τὰ φλεγόμενα νέφη τοῦ καπνοῦ, ὀρθοῦται ἀκόμη τὸ γιγάντιον ἀνάστημά του. Οἱ ἐχθροὶ θέλουν νὰ τὸν συλλάβουν ζωντανόν. ᾽Εκεῖνος ἐγκαταλείπει τὸ ἄχρηστον πλέον ὅπλον του. Σύρει τὸ ξίφος καὶ κτυπᾷ μὲ αὐτό. Σφαῖρα ἐχθρικὴ τὸ θραύει, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ ὑπόλοιπον μάχεται. ᾽Εμπρὸς καὶ πίσω, δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ βοᾷ τὸ πλῆθος τῶν ἀγρίων. ῾Ο Διάκος συλλαμβάνεται.

   Μὲ κατάμαυρον τὸ ὡραῖον του πρόσωπον, μὲ τὰ πλούσια μαλλιά του βαμμένα εἰς τὸ αἷμα, ὁδηγεῖται δέσμιος είς τὴν Λαμίαν. ῾Ο ᾽Ομὲρ Βρυώνης θαυμάζει τὸ ἀνδρικὸν του κάλλος καὶ θέλει νὰ τοῦ χαρίσῃ τὴν ζωὴν. ῾Ο Κιοσὲ Μεχμὲτ ἐπιμένει νά θανατωθῇ καὶ μάλιστα κατὰ τρόπον παραδειγματικόν. Τοῦτο ἐπεθύμουν καὶ οὶ Μουσουλμάνοι τῆς Λαμίας.

     Ἡ φύσις γύρω ἐμειδία μέσα εἰς τὸ ὄργιον τῶν χρωμάτων καὶ ἀρωμάτων τῆς ἀνοίξεως. Ὁ ἥρως ἐμελαγχόλησε. Μέσα εἰς τὴν πλουσίαν ἄνθησιν διέκρινε τὴν νεότητά του. Ἤνοιξε τὰ χείλη του καὶ ἀφῆκε νὰ πτερυγίσῃ ὅλον του τὸ παράπονον:

«Γιὰ ἰδές καιρό, ποὺ διάλεξεν ὁ Χάρος νὰ μὲ πάρῃ,

τώρα π’ ἀνθίζουν τὰ κλαδιὰ καὶ βγάν’ ἡ γῆ χορτάρι...»

     Οἱ δήμιοι διεπέρασαν τὸν πάσσαλον διὰ τοῦ σώματός του. ῾Ο γλυκύτερος τῶν λυτρωτῶν τῆς Πατρίδος, λιπόθυμος, ἔκλινε τὴν ὡραίαν του κεφαλήν. Τὴν περιέβρεχεν ὁ ἱδρὼς τῆς ἀγωνίας. Ἡμιθανὴς ἐρρίφθη εἰς τὴν πυράν. Αἱ φλόγες περιεκύκλωσαν τὸ ὡραῖον σῶμα τοῦ θύματος. Καὶ ἕν νέφος καπνοῦ, ἡ ψυχή του, ἀνῆλθεν εἰς τοὺς οὐρανοὺς (24 Ἀπρὶλίου 1821).

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ - ΚΩΝ/ΝΟΥ ΣΑΚΚΑΔΑΚΗ, ΟΕΔΒ